چگونه می‌توان گنبد آهنین و دیگر پدافندهای هوایی را درهم کوبید؟
تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۲۳۶۴۳
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، موشک‌ها به لطف سرعت بالا و عدم نیاز به هدایت خلبان به راهبردی‌ترین سلاح در زرادخانه کشورها تبدیل شده‌اند و حتی در دنیای امروز هم با وجود جنگنده‌های متنوع و پنهان‌کار و پهپادهای نسبتاً ارزان‌قیمت، این جایگاه استراتژیک را حفظ کرده‌اند.
همان‌طور که طراحان موشکی طی ۸۰ سال اخیر توانسته‌اند سرعت و برد و دقت موشک‌ها را ارتقا دهند، دانشمندان دفاعی نیز تدابیر متنوعی برای دفاع در برابر موشک‌های مختلف ابداع کرده‌اند که عمده آنها، حاصل جنگ سرد و رقابت تسلیحاتی بین دو ابرقدرت آمریکا و شوروی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دفاع در برابر موشک‌های بالستیک
همان‌طور که در گزارش «موشک‌های بالستیک، کروز و هایپرسونیک چه تفاوتی با هم دارند» اشاره شد، مسیر پرواز موشک بالستیک از همان ابتدا مشخص است و پس از رسیدن موشک به اوج و خاموش شدن موتور، دیگر نمی‌توان مسیر آن را تغییر داد. نخستین سامانه‌های پدافند ضدموشکی بر همین اساس تدوین شد.
در این سامانه‌ها، آرایه گسترده‌ای از رادارها که در سراسر مرزها و حتی نواحی برون‌مرزی مستقر شده‌اند، آسمان کشورهای متخاصم را زیر نظر می‌گیرند. وقتی موشک به پرواز درمی‌آید و کمی ارتفاع می‌گیرد، در رادارها ثبت می‌شود و با بررسی تصاویر چند رادار (دست‌کم ۳ رادار) می‌توان سرعت و مسیر حرکت موشک را تعیین کرد. بر اساس این اطلاعات می‌توان مسیر کلی پرواز موشک و هدف احتمالی را تشخیص داد.
بااین‌حال به خاطر سرعت بالای موشک‌ها در خارج جو زمین و نبود فناوری مناسب، رهگیری موشک‌ها در میانه مسیر و نابودی آنها تا سال‌ها امکان‌پذیر نبود. در اواخر جنگ سرد که سیستم‌هایی مانند پاتریوت در آمریکا توانستند عملکرد خوبی در رهگیری و نابودی موشک‌ها به نمایش بگذارند، دانشمندان شوروی با ترفندی جالب از این سیستم عبور کردند. موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای شوروی به مکانیسمی مجهز شدند که وقتی در اوج مسیر سوخت موتور به پایان می‌رسید، مرحله آخر موشک را به دوران درمی‌آورد و کلاهک‌ها را در مدار جدیدی به سوی زمین پرتاب می‌کرد. بدین ترتیب تمام اطلاعات رهگیری موشک از زمان پرتاب تا آن لحظه، ارزش خود را از دست می‌داد و سیستم پدافند دوباره می‌بایست رهگیری جدید انجام می‌داد.
امروزه به لطف پیشرفت فناوری، تصویربرداری پیوسته ماهواره‌های جاسوسی و حتی تجاری، پردازش بسیار سریع اطلاعات با رایانه‌ها و ابررایانه‌ها، افزایش سرعت و برد موشک‌های زمین به هوا (SAM) و سیستم‌های پیشرفته هدایت‌پذیر، توان سیستم‌های پدافندی به‌مراتب ارتقا یافته و زمان لازم برای واکنش نیز کاهش یافته است، اما سیستم‌های مانورپذیری که حتی روی کلاهک‌ها نصب می‌شوند، با تکیه بر حسگرها و دستورالعمل‌های خاصی که برایشان طراحی شده، می‌توانند با مانوری کوچک از کنار موشک‌های پدافند بگذرند. به همین دلیل است که عمده سیستم‌های پدافند ضدموشکی وقتی فعال می‌شوند، چند فروند موشک شلیک می‌کنند تا حداقل یکی از آنها عمل کند.
دفاع در برابر موشک‌های کروز
موشک‌های کروز برخلاف موشک‌های بالستیک، رفتاری شبیه هواپیما دارند و اساس عملکردشان، غافلگیری است؛ به همین دلیل است که در ارتفاع پایین و زیر سطح آشکارسازی رادار پرواز می‌کنند و اگر سامانه‌ای آنها را تشخیص داد، توانایی خاصی برای دفاع از خود ندارند و حتی با توپ ضدهوایی هم می‌توان آنها را ساقط کرد.
دفاع در برابر موشک‌های هایپرسونیک
هر سیستم پدافندی هرقدر که پیشرفته باشد، به زمانی چنددقیقه‌ای برای گردآوری اطلاعات، پردازش داده و بهترین واکنش نیاز دارد؛ بنابراین هرچه سرعت موشک بیشتر باشد، شانس سیستم پدافند برای واکنش مؤثر کاهش می‌یابد.
موشک‌های هایپرسونیک که سرعتی بالاتر از ۶٫۵ کیلومتر بر ثانیه دارند، می‌توانند به‌راحتی از سد پدافندهای قدیمی بگذرند؛ اما برای مقابله با سیستم‌های جدید پدافندی نه‌تنها به سرعت بالاتر که به مانورپذیری هم نیاز دارند.
اگر موشک‌های بالستیک هایپرسونیک هنگام ورود به جو زمین سرعت خیلی بالایی داشته باشند، اصطکاک شدید با جو پیدا می‌کنند و سوپ داغی از ذرات یونیزه جو را در اطراف خود ایجاد می‌کنند که به آن پلاسما گفته می‌شود. این همان اتفاقی است که فضانوردان در کپسول‌های فضایی هنگام ورود به جو تجربه می‌کنند و طی آن، ارتباط رادیویی‌شان با زمین قطع می‌شود. آزمایش‌ها نشان داده است که ارتباط راداری نیز با کپسول فضایی قطع می‌شود؛ بنابراین اگر سرعت موشک خیلی زیاد باشد، رادار نمی‌تواند ورود آن را به جو تشخیص دهد و پوشش پلاسمایی داغ اطراف موشک همانند پوشش پنهان‌کار، موشک را از دید رادار پنهان می‌کند.
البته این ردای آتشین را می‌توان در نور مرئی و فروسرخ آشکار کرد؛ بنابراین با مجهز کردن رادار به اسکنرهای فروسرخ و مرئی می‌توان شانس آشکارسازی موشک‌ها را افزایش داد. برای کسب اطلاعات بیشتر، مطلب «این موشک کابوس رادارها و سیستم‌های پدافندی شده است» را بخوانید.
برگ برنده: موشک هایپرسونیک مانورپذیر؟
اما آیا سیستم‌های پدافندی در برابر موشک‌های کروز هایپرسونیک هم حرفی برای گفتن خواهند داشت؟ هدایت موشک در سرعت‌های هایپرسونیک کار بسیار سختی است، زیرا نیروهای آیرودینامیکی نیرومندی بر موشک تأثیر می‌گذارند و کمتر اشتباهی به متلاشی شدن موشک منتهی خواهد شد. آزمایش‌های نه‌چندان موفق چین و آمریکا روی گلایدرهای هایپرسونیک که مثل شاتل‌های فضایی با سرعت بیش از ۲۰ ماخ وارد جو می‌شوند و بدون موتور به پرواز گلایدری تا هدف ادامه می‌دهند، این مشکل را به‌وضوح نشان می‌دهد.
آمریکا، چین و روسیه سال‌ها است که روی موشک‌های مانورپذیری با سرعت هایپرسونیک آزمایش می‌کنند و موتورهای مختلفی مانند سوخت جامد یا اسکرم‌جت را امتحان کرده‌اند. تنها کشور روسیه است که موشک مانورپذیر هایپرسونیک خود را رسماً معرفی کرده و در جنگ اوکراین از آن استفاده کرده است.
موشک‌های کروز هایپرسونیک تا فاصله نزدیکی از هدف زیر سطح آشکارسازی رادار پرواز می‌کنند و فقط زمانی اوج می‌گیرند که در فاصله نزدیکی از هدف قرار داشته باشند. بدین ترتیب، سیستم پدافند فرصت کافی برای تشخیص مسیر و پاسخ مناسب را در اختیار نخواهد داشت و هدف، نابود خواهد شد. البته این صحبت‌ها فعلاً در حد نظری است ولی با توجه به ادعای نیروهای اوکراین در سرنگون کردن چند فروند موشک هایپرسونیک روسی و ادعای متناقض طرف روس، می‌توان گفت که دست‌کم در سرعت‌های پایین هایپرسونیک، سیستم‌های پیشرفته پدافند می‌توانند موشک‌های هایپرسونیک را متوقف کنند.
راه‌حل ساده ولی پرهزینه حملات زنبوری
تمام سیستم‌های پدافندی و محافظی که در حال حاضر عملیاتی شده‌اند، نقطه‌ضعف مشترکی دارند و آن، حملات زنبوری است؛ یعنی تعداد زیادی موشک، هم‌زمان از جهت‌های مختلف به هدف واحدی حمله کنند. وقتی تعداد موشک‌ها از حد مشخصی فراتر برود، هیچ سیستمی نمی‌تواند همه اهداف را رهگیری و منهدم کند؛ درنتیجه تعدادی از موشک‌ها از سد پدافند می‌گذرند و به هدف برخورد می‌کنند.
از سوی دیگر می‌بایست توجه داشت که فناوری موشکی بسیار گران است و ذخایر موشکی سیستم‌های پدافندی، محدود. ازآنجایی‌که برای ساقط کردن هر موشک مهاجم بیش از ۱ موشک پدافند شلیک می‌شود، کافی است تعداد موشک‌های مهاجم بیشتر از ذخایر موشک‌های پدافند باشد! عملیات حماس در ۷ اکتبر و عملیات «وعده صادق» در شامگاه ۲۵ فروردین نشان داد که سیستم گنبد آهنین و فلاخن داوود نیز در برابر چنین حملاتی آسیب‌پذیر است.
۵۴۵۴
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1895050منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: فناوری نظامی موشک سپر دفاع موشکی موشک بالستیک موشک های قاره پیما موشک هایپر سونیک دفاع در برابر موشک سیستم های پدافندی موشک های بالستیک سیستم های پدافند موشک های کروز سیستم پدافند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۲۳۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
امین مدنی: «وعده صادق»؛ عبور از قوی ترین نقطه پدافندی جهان
یک پژوهشگر مسائل نظامی در ویدئویی تحلیلی اظهار داشت عملیات وعده صادق توانست سامانه پدافندی و رادرای مشترکی میان کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی را به چالش بکشد و با عبور از چهار لایه پدافندی به اهداف موردنظر خود اصابت کند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، «سید پژمان امین مدنی»، کارشناس مسائل نظامی در ویدئویی تحلیلی به تشریح دلایل ناکارآمدی سامانه‌های پدافندی رژیم صهیونیستی در خلال عملیات «وعده صادق» و ابتکاری که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جریان این عملیات به کار بست، پرداخت.
.
امین مدنی ضمن اشاره به روند در حال شکل گیری پدافند مشترک میان کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی به رهبری آمریکا در منطقه، به تبیین دلایل شکست سامانه های پرهیاهوی پدافندی رژیم صهیونیستی در خلال عملیات وعده صادق پرداخت و گفت: آمریکا سعی کرد سیستم پدافندی مطلوب خود در منطقه را ایجاد نماید. سامانه پدافندی مدنظر آمریکایی ها چندین لایه داشت اما ایران توانست تا در جریان عملیات وعده صادق، از تور پدافندی این سامانه های راداری قدرتمند عبور کند.
این کارشناس مسائل نظامی به تشریح لایه های مختلف پدافند مستقر در آسمان سرزمین های اشغالی پرداخت و در تبیین نحوه عملکرد لایه های مختلف پدافندی رژیم صهیونیستی گفت: سیستم پدافندی صهیونیست ها از چهار لایه تشکیل شده است که عبارتند از:
نخست؛ پدافند برد بلند: که برای موشک های بالستیک تهیه شده است و خارج از جو با استفاده از نیروی جنبشی با کلاهک موشک بالستیک درگیر می شود؛
دوم؛ پدافند آرو 2 و 3: که در لایه ی دو و سه هزار کیلومتری با مهاجمین برخورد می کند که تکنولوژی آن از آمریکا گرفته شده و رژیم صهیونیستی آنها را ارتقاء داده است؛
سوم؛ فلاخن داوود: که در بردهای کوتاه تری نسبت به آرو 2 و 3 استفاده می شوند؛
و چهارم یا مرحله ی نهایی گنبد آهنین است که برای موشک های برد کوتاه بهره برداری می شود که در عملیات فعلی از این سامانه بهره گیری نشد و تنها ممکن است که این سامانه با کلاهک های بارشی موشک های سپاه برخورد کرده باشند.
امین مدنی با اشاره به اذعان رسانه های صهیونیستی به اصابت پهپادها و موشک های ایرانی به پایگاه های نظامی ارتش رژیم صهیونیستی از جمله نواتیم گفت: در شب عملیات وعده صادق، چتر پدافند هوایی آمریکا و متحدان غربی بر روی سرزمین های اشغالی و به ویژه مناطق حفاظت شده مانند پایگاه نواتیم به شکل چشمگیر و گسترده ای فعال بود، با این حال اصابت موفق پهپادها و موشک های ایرانی به این پایگاه نشان از موفقیت آمیز بودن عملیات 14 آوریل دارد.
وی در ادامه افزود: در منطقه ما سیستم های راداری مختلفی وجود داشت که در این عملیات به آزمایش گذاشته شد و با استفاده از اطلاعات راداری مشترک سعی کردند با پهپادها مقابله کنند. ما در جریان عملیات وعده صادق نشان دادیم که می توانیم حتی بعد از این عملیات، عملیات های وسیع تری که به نابودی سامانه های راداری بینجامد دست بزنیم اما در برهه کنونی از این اقدام صرف نظر کردیم.
سید پژمان امین مدنی در بخش پایانی این ویدئوی تحلیلی اظهار داشت: ایران هیچگاه روی سیستم پدافندی خود مانور نداده است، چرا که ما به سبب وسعت بالای جغرافیایی و ویژگی های توپوگرافی کشورمان همچون وجود کوه ها و مناطق مرتفع، مزیت خود را بر روی حوزه های آفندی متمرکز کرده ایم و این مسئله به وضوح در راهبردهای نظامی جمهوری اسلامی ایران با هدف ایجاد بازدارندگی نمایان است.
انتهای پیام/
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است